Risale-i Nur Külliyatı'nın Yazılış Tarihleri


Hangi KISIM ne zaman yazıldı?

 

6 bin sayfayı geçen Risale-i Nur Külliyatını teşkil eden eserlerin yazılış tarihleri merak konusu oluyor. Bu konudaki çalışmayı Prof. Dr. Niyazi Beki yaptı.

 

Hayatını ilme adamış, bütün gayesi insanları cehennem ateşinden korumak ve bu dünyaya niçin gönderildiğini anlatmak olan Bediüzzaman Said Nursi hazretlerinin bu ilim yolculuğunda yazmış olduğu eserlerin tarihsel sıramaları şöyledir;

Eski Said Dönemi Eserleri

Eserin Adı- Telif Tarihi- İlk Baskı Tarihi

Divan-ı Harb-i Örfi (1909/1911)

Hutbe-i Şamiye (1911/1911 Ar.)

Devaü’l-Ye’s (1911/1911)

Münazarat(1911/1911)

Muhakemat(1911/1911) Badıllı, bu eserin ilk baskı tarihini 1921 olarak vermiştir. (Bkz. Tarihçe, /280); Halbuki bende “Konstantiniyye Matbaa-i Ebuzziya, (Osmanlıca’dan Latince’ye tıpkı basımı gerçekleştirilmiş.) 1327/1911” tarihli Muhakemat mevcuttur. Şahiner’de de elimizdeki bu eserin kilişesi mevcuttur. (Bkz. Şahiner, s. 117)

Reçetetü’l-Avam (1911/1912 Ar.)

Reçetetü’l-Havass (Saykalü’l-İslam) (1911/1912 Ar.)

Nutuk- 1 (1908-1909/1912)

Teşhisü’l-İllet (1911/1912)

İşaratü’l-İ’caz fi Mazanni’l-İcaz (1914-1916/1918)

Bediüzzaman’ın Tarihçe-i Hayatı (1919/1919)

Noktatun min Nuri Marifetillah (Nokta) (1919/1919)

Hakikat Çekirdekleri-1 Seçme Vecizeler (1920/1920)

Sünuhat(1920/1920)

Hutuvat-ı Site (1920/1920)

Hakikat Çekirdekleri-2 (1921/1921)

Kızıl İ’caz (1899/1921)

Lemeat (1921/1921)

Şuaat (1921/1921)

Rümuz (1921/1921)

Tuluat(1921/1921)

İşarat (1921/1921) (Badıllı, Eski Said’in eserleri arasında bu eseri yazmamıştır. (Bkz. a.g.e., 1/354) Abdurrahman Nursi’nin yazdığı Tarihçe-i Hayatin zeylinde bu eser de yazılmıştır. (Bkz. Abdurrahman, s.680)

Katre (1922/1922 Ar.)

Zeylü’l-Katre(1922/1922 Ar.)

Habbe(1922/1922 Ar.)

Zeylü’l-Habbe (1922/1922 Ar.)

Zerre(1922/1922 Ar.)

Şemme(1922/1922 Ar.)

Zeyl(1922/1922 Ar.)

Zühre(1923/1923 Ar.)

Zühr’enin Zeyli(1923/1923 Ar.)

Hubab(1923/1923 Ar.)

Zeyl’l-Hubab(1923/1923 Ar.)

Lemeat, Tuluat, Sünuhat, Nokta, Kızıl İ’caz, Rumuz, İşarat, Hutuvat-ı Site, Hakikat Çekirdekleri -birinci cüz, ikinci cüz- adlı eserler, Bediüzzaman Darü’l-Hikmet’te iken kaleme almıştır.(Bkz. A. B., s.680. Adı geçen eserlerle birlikte Münazarat, İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi, Nutuklar, Makaleler ve Muhakemat adlı eserler de Eski Said’in eserleri olarak Osmanlıca yazılmış olan Asar-ı Bediiyye adlı mecmuada toplanmıştır.)

Ayrıca 1899-1906 yılları arasında yukarıda adı geçen “Kızıl İ’caz” adlı Arapça kitabının yanında, yine Arapça bir mantık kitabı olan “Talikat” adlı eser ile, matematik ve fizyonomi ile ilgili iki kitap daha telif ettiği, ancak bu son iki kitabın bir yangın sırasında yandığı bilinmektedir.

Risale-i Nurları Arapça’ya çeviren değerli ilim adamı İhsan Kasım Salihi’nin –Saykalü’l-İslam” adı ile neşrettiği bir mecmuada, “Talikat” isimli eser de neşredilmiştir. Buna göre Eski Said’in elimizde mevcut eserlerin sayısı 34 tanedir. Kayıp olduğu bildirilen iki eserle bu sayı 36’dır. (Eski Said’in eserleri için bkz. Badıllı, Tarihçe, 1/130, 280, 354.)

Yeni Said Dönemi Eserleri

Yeni Said dönemi eserleri 1926’dan 1949’a kadar yaklaşık 22-23 yıllık bir zaman zarfında peyderpey yazıldığı gibi, peyderpey de neşredildi. Bu sebeple eserlerin ilk baskı yerlerini veremiyoruz. Ulaşabildiğimiz kadarıyla telif tarihlerini vermekle yetineceğiz.

Eserin Adı-Telif Tarihi

et-Tefekkürü’l İmaniyyu’r-Refi’e (1918-1930)

(**)- Arapça bir risaledir. Yirmi Dokuzuncu Lem’a ile büyük oranda aynıdır. İhlasnur neşriyat çok önceleri basmıştı; ancak şu an ne durumda bilemiyoruz.

Nur’un İlk Kapısı (1925)

Sözler (1926-1930)

Mektubat (1929-1934)

Barla Lahikası (1926-1935)

Lem’alar (1932-1936)

Şualar (1936-1949)

Kastamonu Lahikası (1936-1943)

Emirdağ Lahikası-I (1944-1947)

Emirdağ Lahikası-II (1949-1960)

Nur Aleminin Bir Anahtarı (1953)

Yukarıda zikredilen risalelerin çoğu Barla ve Isparta merkezinde telif edilmiştir. Bediüzzaman burada ikamet ettiği yaklaşık dokuz sene zarfında 126 eser telif etmiştir.(Bkz. Badıllı, Tarihçe, 2/709) Abdulkadir Badıllı’nın yaptığı araştırmaya göre Bediüzzaman’ın gerek Eski Said ve gerekse Yeni Said döneminde telif ettiği eserlerin toplam sayısı 196’dır.(Bkz. Badıllı, Tarihçe, a.g.y.; Bediüzzaman’ın eserleri için ayrıca bkz. Şahiner, a.g.e.; S. Recep, a.g.e.; el-Aşur, a.g.e. el-Vasif, a.g.e.; Asım el-Hüseyni, a.g.e.)

SÖZLER’İN TELİF TARİHLERİ VE YERLERİ

Birinci Söz – 1926 – Barla

On Dördüncü Lem’anın İkinci Makamı-1934 – Barla (Tahminen)

İkinci Söz – 1926 – Barla

Üçüncü Söz – 1926 – Barla

Dördüncü Söz – 1926 – Barla

Beşinci Söz – 1926 – Barla

Altıncı Söz – 1926 – Barla

Yedinci Söz – 1926 – Barla

Sekizinci Söz – 1926 – Barla

Dokuzuncu Söz – 1926 – Barla

Onuncu Söz – 1926 – Barla (1340)

Onuncu Sözün İkinci Zeyli – 1935-36 – Eskişehir Hapsi

Onuncu Sözün Üçüncü Zeyli – 1936 – Eskişehir Hapsi

Onuncu Sözün Dördüncü Zeyli – 1927 – Barla

Onuncu Sözün Beşinci Zeyli – 1934 – Barla

On Dördüncü Sözün Zeyli – 1933 – Barla

On Sekizinci Söz – 1927 – Barla

Yirminci Sözün Birinci Makamı – 1930 – Barla

Yirminci Sözün İkinci Makamı – 1926 – Barla

Yirmi Birinci Söz – 1926 – Barla

Yirmi İkinci Söz – 1926 – Barla

Yirmi Üçüncü Söz – 1929 – Barla

Yirmi Beşinci Söz – 1927 – Barla

Yirmi Beşinci Sözün Birinci Zeyli- 1938 – Kastamonu

Yirmi Beşinci Sözün İkinci Zeyli – 1943-44 – Denizli Hapsi

Yirmi Yedinci Söz ve Zeyli – 1929 – Barla

Yirmi Sekizinci Söz – 1928 (Tahminen) – Barla

Yirmi Dokuzuncu Söz – 1928-30 – Barla

Otuzuncu Söz – 1928-30 – Barla

Otuz Birinci Söz – 1928-30 – Barla

Otuz İkinci Söz – 1928-30 – Barla

Otuz Üçüncü Söz – 1928-30 – Barla

Not: Sözler, genel olarak 1926-1934 Barla döneminde tamamlanmıştır.

MEKTUBAT’IN TELİF TARİHLERİ

Birinci Mektup – 1929 – Osmanlıca Lem’alar

İkinci Mektup – 1930 – Son Şahitler, s. 754

Üçüncü Mektup – 1930 – Aynı eser, s. 67

Çam Dağı’nda yaz ayları, – 1930 – Aynı eser, s. 67

Dördüncü, 5. ve 6. Mektuplar – 1930-1931 – Tahminen

Dokuzuncu Mektup – 1930 – Son Şahitler, s. 47

On Üçüncü Mektup – 1929 – Mektubat, s. 48

On Altıncı Mektup – 1930-1931 – Mektubat, s. 47

On Altıncı Mektubun Zeyli – 1931 – Osmanlıca Lem’alar, s. 96

On Yedinci Mektup – 1930 – Son Şahitler-3, s. 43

On Dokuzuncu Mektup – 1929 – Osmanlıca Sikke-i Tasdik-i G.,s. 70

Yirminci Mektup – 1928 – Aynı eser, s. 78

Yirmi Üçüncü Mektup – 1933 – Son Şahitler-1, s. 42

Yirmi Dördüncü Mektup – 1928 – Osmanlıca Sikke-i Tasdik-i G., s. 78

Yirmi Altıncı Mektup – 1932 – Aynı mektubun ifadesi

Yirmi Altıncı Mektub İkinci Kısım -1931 – Aynı mektubun ifadesi

Yirmi Yedinci Mektup – 1929-1960 – Lahikaların tamamı

Yirmi Sekizinci Mektub 1. Parça – 1931 – Tahminen

Yirmi Sekizinci Mektup 2. Parça – 1933 – Aynı mektubun ifadesi

Yirmi Dokuzuncu Mektup 1. Kısım – 1934 – Son Şahitler, s. 42

Otuzuncu Mektup,(İşarat-ül İ’caz)- 1916 – Baskı tarihi

Otuz İkinci Mektup, Matbu Lemeat – 1921 – Baskı tarihi

Otuz Üçüncü Mektup, (Pencereler)- 1929 – Tahminen

LEM’ALAR’IN TELİF TARİHLERİ VE YERLERİ

Birinci, 2.,3. ve 4.Lem’alar – 1932 – (Tahminen)

Beşinci ve Altıncı Lem’alar – Te’lif edilmediler

Yedinci Lem’a – 1932 – Osmanlıca Lem’alar, s. 79

Sekizinci Lem’a – 1933 – Osmanlıca Lem’alar, s. 79

Dokuzuncu Lem’a – 1932 – Osmanlıca Lem’alar, s. 79

Onuncu Lem’a (Şefkat Tokatları) – 1934 – (Tahminen)

On Birinci Lem’a – 1933 – (Tahminen)

On İkinci Lem’a – 1934 – Barla Lahikası

On Üçüncü Lem’a(Hikmetü’l-İstiaze)-Tesbit edilemedi

On Dördüncü Lem’a – 1934 – (Tahminen)

On Beşinci Lem’a [Sözler, Mektubat ve Lem’aların (On Beşinci Lem’a’ya kadar) fihristidir.]

On Altıncı Lem’a – 1934 – (Tahminen)

On Yedinci Lem’a – 1933 – Osmanlıca Lem’alar, s. 346

On Sekizinci Lem’a – 1934 (Kasım) – Osmanlıca Lem’alar, s. 79

On Dokuzuncu Lem’a – 1934 – Ramazandan sonra Isparta’da

Yirmi ve Yirmi Birinci Lem’alar – 1934 – Isparta

Yirmi İkinci Lem’a – 1934 – Isparta

Yirmi Üçüncü Lem’a – (Tespit edilemedi)

Yirmi Dördüncü Lem’a – 1934 – Isparta

Yirmi Beşinci Lem’a – 1934 – Isparta

Yirmi Altıncı Lem’a – 1934 – Isparta (Ekser ricaları)

Yirmi Yedinci Lem’a – 1935-36 – Eskişehir Müdafaanamesi

Yirmi Sekizinci Lem’a – 1935 – Eskişehir Hapsinde

Yirmi Dokuzuncu Lem’a – 1935 – Eskişehir Hapsinde

Otuzuncu Lem’a – 1935-36 – Eskişehir Hapsinde

Otuz Birinci Lem’a (Şualar) – – 1935-36 – Eskişehir Hapsinde

Otuz İkinci Lem’a – Bir cihette matbu Lemeat eseridir

Otuz Üçüncü Lem’a – 1921-23 – Mesnevi-i Arabi

ŞUALAR’IN TELİF TARİHLERİ

Birinci Şua – 1936 – Başındaki tarih (1938 tebyiz tarihi)

İkinci Şua – 1936 – Eskişehir hapsi

Üçüncü Şua – 1937 – Osmanlıca Kastamonu Lahikası-2, s. 47

Dördüncü Şua – 1938 – (Tahminen)

Beşinci Şua – 1938 – Osmanlıca Kastamonu Lahikası, s. 35 (Tebyiz tarihi)

Altıncı Şua – — – (Tesbit edilemedi)

Yedinci Şua – 1938

Sekizinci Şua – 1942 – Osmanlıca Sikke-i Tasdik-i G., s. 90

Dokuzuncu Şua – — – (Tesbit edilemedi)

Onuncu Şua – 1940 – (Tahminen)

On Birinci Şua – 1943-1944 – Denizli hapsi

On İkinci Şua – 1944 – Denizli hapsi

On Üçüncü Şua – 1943-1944 – Denizli hapsi mektupları

On Dördüncü Şua – 1948-1949 – Afyon mahkemesi müdafaanamesi ve hapis mektupları

On Beşinci Şua – 1949 – Afyon hapsi

ASA-YI MUSA’NIN TELİF TARİHLERİ

Asa-yı Musa’dan 1. Kısım (11.Şua) -1943-1944 – Denizli hapsi

Birinci Hücceti İmaniye(7. Şuadan)-1938 – Osmanlıca Sikke-i Tasdik-i G., s. 90

İkinci Hüccet-i İmaniye(32.Sözden)-1928-1930 – Barla

Üçüncü Hüccet-i İmaniye (23.Lem’a)-(Tespit edilemedi)

4.ve 5. Hüccet-i İmaniyeler – 1935-36 – Eskişehir Hapsinde(30. Lem’a’dan)

Altıncı Hücceti İmaniye – 1928 (1342) – Barla (10. Söz’den)

Yedinci Hüccet-i İmaniye – 1928-30 – Barla (33.Sözden)

Sekizinci Hücceti İmaniye (3. Şua)-1937 – Osmanlıca Kastamonu Lahikası-2, s. 47

Dokuzuncu Hücceti İmaniye (9. Şua)-Tesbit edilemedi

Onuncu Hücceti İmaniye(20. Mektup)-1928 – Osmanlıca Sikke-i Tasdik-i Gaybi, s. 78

On Birinci Hücceti İmaniye – 1926 – Barla (22.Söz’den)