Muhakemat, Said Nursî'nin 1911 yılında kaleme aldığı eserlerinden biridir. Türkçe Muhakemat veya Saykalü'l-İslâmiyet olarak yayınlanan eserin Arapçası da yine aynı dönemlerde Reçetetü'l-Ulema veya Reçetetü'l-Havas olarak basılmıştır
Bediüzzaman, Muhakemat adlı eserinin kapağına, “Mariz bir asrın, hasta bir unsurun, alil bir uzvun reçetesi veyahut Saykalü’l-İslâmiyet veyahut Bediüzzaman’ın Muhakematı” ibaresini yazarak muhtevasını veciz bir ifade ile dile getirmiştir.
Muhakemat, Unsuru’l Hakikat ve Unsuru’l Belâgat olmak üzere iki bölümdür. Birinci bölüm Kur’an ve imana ait konuları, ikinci bölüm belâgat ve Kur’an’ın belagâtına dair konuları ele alır.
Muhakemat, Bediüzzaman’ın nasıl bir ilmî anlayış ve yönteme sahip olduğunu gösteren önemli bir eser, bir manifestodur.
Bu kitapta Prof. Dr. Mahmut Kaplan belâgat ve tarihi gelişimi, belâgat yazarları ve eserleri ile Muhakemat kitabının Unsuru’l Belâgat bölümünde geçen terimler hakkında açıklayıcı bilgiler vermektedir.
